ΞΟΔΙ

Σχεδόν μια 'βδομάδα στον τόπο που γεννήθηκα...Στο τηλέφωνο η Ντίνα, ξαδερφονύφη, από της μάννας μου το σόι. " Ξάδερφε  "έφυγε" ο Δημήτρης, ο αδερφός του Γιώργου. Αύριο γύρω στις μία θα τον φέρουν από την Αθήνα...Δεν είναι υποχρεωτικό να 'ρθεις. Εγώ όμως είμαι υποχρεωμένη να σε ειδοποιήσω" ..."Θα έρθω Ντίνα μου. Ο Θεός να σας δίνει δύναμη και κουράγιο."... Δε βρήκα λόγια για τον μακαρίτη. Δεν τον γνώριζα. Μια μόνο φορά τον είδα στο ξόδι του πατέρα του, του μπάρμπα μου του Θανάση, αδερφού της μάννας μου... Μας είχαν συστήσει... "Ο Λάκης, από το Βασιλάκι. Της θειάς της Σοφιάς."   Με είχε χαιρετίσει και είχε απομακρυνθεί, σα να μην ήμουνα ο Λάκης της θειάς της Σοφιάς...Τόσο κοντινοί  και τόσο ξένοι...
Πήγα.  Όταν έφτασα τον είχαν φέρει. Μπήκα, άναψα κερί για την ψυχή του στον Άγιο Χαράλαμπο. Του έριξα μια ματιά εκεί που "περίμενε". Δε θα τον ξαναέβλεπα. Χωρίς μαλλιά από τις χημειοθεραπείες, αδύνατος, ο κόμπος της γραβάτας σαν να τον έπνιγε. Ίσως και τα λουλούδια.  Κίτρινα τα πολλά, αγιοδημητριάτικα. Από τη μια μεριά καθισμένες οι γυναίκες της οικογένειας....Η γυναίκα του,προφανώς, η κόρη του, η ανηψιά του, η μάννα του και θειά μου...Βγήκα πάλι όξω...Μόνος ήμουνα. Είναι χρόνια που πάντα μόνος πάω στις τελετές του σογιού μου...Όπου και όταν με καλούν....Με χαιρέτισαν πέντ' έξη, του σογιού οι περισσότεροι, ξαδέρφια , ξαδέρφες..." Α! ο Λάκης".... "Μη μου πείς ότι είσαι ο Θοδωρής"... "Πόσα χρόνια...Εσύ δεν είσαι που είχες πάει στην Αυστραλία;"... "Οχι ο αδερφός μου".  Έκανα μια βόλτα γύρω  την εκκλησία...Μικρή, ταπεινή, τη σκιάζει ένα μεγάλο πουρνάρι.

Οι φωνές των παππάδων και των ψαλτάδων... "Ευλογητός εί Κύριε δίδαξόν με τα δικαιώματά σου" - δεν "έπιανα" και πολλά , με συγκινεί, πάντα με συγκινούσε, τούτη η, σα λυγμός, μελωδία- " των αγίων ο χορός  εὗρε πηγὴν τῆς ζωῆς καὶ θύραν Παραδείσου, εὕρω κἀγώ, τὴν ὁδὸν διὰ τῆς μετανοίας, τὸ ἀπολωλὸς πρόβατον ἐγώ εἰμι· ἀνακάλεσαί με, Σωτήρ, καὶ σῶσόν με."..και παρακάτω το μόνο που ξεχώρισα..." το αρχαίο κάλλος αναμορφώσασθε"... παρορών αυτού πάντα τα εγκλήματα"...

Με χαιρέτησε κι άλλος ξάδερφος...της θειάς μου της Κανέλλας αυτός, αδερφής της μάννας μου.  " Ξάδερφε σε ούλους έρχεσαι...Μόνο στη θειά σου δεν ήρθες... και σ' αγάπαγε."...  "Δεν το 'ξερα"...πες της... παραλίγο να πω... "Δε με ειδοποίησε κανείς",  είπα... Φαίνεται η απάντηση τον ικανοποίησε, φαίνεται μου 'ριξε δίκιο,  άλλαξε θέμα.. Βάλθηκε να μου εκθέσει, χαρτί και καλαμάρι,  τα καζαντήματά του... Τραυματιοφορέας στο ψυχιατρείο , δεν είχε παράπονο από τη ζωή... " Εκεί στο Ψυχιατρείο... ξάδερφε....η νύχτα είναι ζόρικη...ούλα τα είδα... άμα σου λέω....και τον κώλο μου τον ίδιο τον είδα...  Το τελευταίο με έμφαση που δε χώραγε αμφισβήτηση...  Ανατομικά δύσκολο σκέφτηκα, αλλά, πάλι, αφού πολλά κατάφερε...  "Συνδικαλίζομουνα, κιόλας, ξάδερφε...τα 'φερε δεξιά  η τύχη  - είχα κι ένα περίπτερο με τη γυναίκα- φτιάξαμε ένα τριώροφο στο κέντρο της Τρίπολης...Τα παιδιά τα τακτοποίησα. Ο ένας αστυνομικός...Ο χωροφύλακας τον λέμε...καμάρι τους σκέφτηκα...Εσένα; Δυο παιδιά δεν έχεις;"... "'Ενα... δεν είναι χωροφύλακας"... "Πάμε ...χαιρετάνε"....Ξανά μέσα για τον τελευταίο ασπασμό στον κεκοιμημένο δούλο Του...και πολλούς ασπασμούς στους  στενούς συγγενείς., πολύτεκνος ο μπάρμπας μου με τη  θειά μου. Αγκαλιές, κλάημματα, συλλυπητήρια, συμπόνοια, συμπάθεια, λόγια χιλιοειπωμένα της περίστασης...Η χήρα του με κοίταξε απορημένη... πρώτη φορά μ' έβλεπε...σαν ποιός να 'ναι πάλι τουτος 'δω, σαν από που ξεφύτρωσε... "Ο Θεός να σας ευλογεί...να σας δίνει δύναμη... Λυπάμαι" είπα... " Σας ευχαριστώ που ήρθατε"  ψέλλισε...

Στο κοιμητήριο πήγαμε με τα πόδια. Κοντά, μα ανηφορικά, χωματόδρομος κάτω από μεγάλες βελανιδιές... Φτάσαμε...Μπροστά, και λίγο μακριά μου, το μνήμα έχασκε μυρίζοντας χώμα φρεσκοσκαμένο. Κοίταζα τους ανθρώπους του γραφείου "τελετών"...Είναι αξιοθαύμαστη  η επαγγελματική τους θλίψη.  Μάσκες... Δίπλα μου μια φωνή..." Άει ΚιτσοΘανάση...απόψε θα 'χεις παρέα"...και μια  άλλη..." Πατέρα σου φέραμε το Δημήτρη. Θα 'χουτε πολλά να πείτε.."  Γύρισα και είδα, πάνω στο μνήμα  του, τη φωτογραφία του μπάρμπα μου...Μελαχροινός, αγέρωχος, με το τσιγκελωτό του μουστάκι, τα σπαστά κορακάτα μαλλιά του, όπως τον ήξερα...Έμοιαζε της μάννας μου...Όχι στο μουστάκι...  στα μαλλιά, στα δασιά του φρύδια, τα μεγάλα τσίνορα, τα μεγάλα μάτια, τα όμορφα ζυγωματικά...μα πιο πολύ, λένε, στο χαρακτήρα..." Πουτσαρίνα" την έλεγε ο συγχωρεμένος...πάει να πει λεβέντισσα... Το 'λεγε η περδικούλα της, η αλήθεια..

Λίγο μετά, στο τραπέζι της παρηγοριάς  και του συγχώριου έκατσα απέναντι από την παπαδιά...Έτσι μου  είπε ο ξάδερφος  από το ψυχιατρείο που όλα τα ήξερε...κι αν δεν  ήξερε ρώταγε...Πολλά και απο τα πολλά τα πιο πολλά αδιάκριτα..." Το όνομά σας;" ρώτησα..." Σταυρούλα " μου είπε η παπαδιά..." Σταυρούλα, αλλά την παπαδιά ποτέ δεν τη λέμε με τ' όνομά της" παρενέβη ο ξάδερφος..." μόνο πρεσβυτέρα"..." Σταυρούλα από που είσαι;"..." Απ' εδώ...από τη Χώρα...του..." δε θυμάμαι ποιό σόι μου είπε...και αμέσως.." Εσύ;"..."Της  Σοφιάς" ... "Συγγενής;"... "Αδερφή του Θανάση ...του πατέρα του Δημήτρη"... "Δε σε ξέρω παιδάκι μου"..." Παππά τη Σοφία την αδερφή του ΚιτσοΘανάση την ήξερες;  Γυιός της είναι..."... " Ε δεν την ήξερα; Σπίτι μας στεφανώθηκε" ...Σπίτι τους....και γιατί όχι στην εκκλησιά; σκέφτηκα...Φτώχεια...Πολλή φτώχεια...Μέσα στον πόλεμο...Πάλι καλά...Περίμενα μέχρι που ένας από τους τρεις παρακαθήμενους παππάδες, σηκώθηκε και έκανε την προσευχή του απόδειπνου...Χαιρέτησα εγκάρδια και έφυγα...Συντροφιά μου ένας κόμπος... Δε μ' αφηνε να καταπιώ την πίκρα μου...

Αργά το ίδιο βράδυ, στο σπίτι στο χωριό,  βγήκα στην αυλή...Αγνάντευα πέρα μακριά τους χαμηλούς λόφους, κατά το Μαίναλο....Πάνω τους  θρακοβολιές , σμάρια φλογίτσες, κάποια χωριά  της Γορτυνίας...Τα θυμάμαι με τα παλιά τους ονόματα...Ρένεσι, Μπέχρου, Πυρρί, πιο πάνω  "του Παλούμπα" , χωριό των Πλαπουταίων...του Δημήτρη... Παράξενα ονόματα... Πάνε χρόνια που έχω πεισθεί πως τα τοπωνύμια είναι γλωσσικά απολιθώματα που μας έρχονται από μακριά..από τα σκοτάδια της γλώσσας μας και του χρόνου...κι είναι κάποιες φορές που με  πλακώνουν εικόνες....Απ'  όταν ήμουνα παιδί...Μένω να στέκω ακούνητος... Μνήμες ασήκωτες πέτρες...

ΛΥΚΟΥΡΕΣΙ  20/3/2013