Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2013

Νίκος Ξυλούρης ( μαρτυρία)


Ήταν Χριστούγεννα του '68 ή του '69 που κατεβαίνοντας από τη Θεσσαλονίκη το πρώτο που ήθελα να κάνω ήταν να πάω να ακούσω τον Νίκο τον Ξυλούρη.

Ανηφορίζοντας την οδό Νίκης προς την πλάκα, δίπλα μου περπατούσε ένας νέος , όμορφος άντρας με μούσι. " μήπως ξέρετε πως μπορώ να πάω στην μπουάτ " ΛΗΔΡΑ"; ρώτησα... " Κι εγώ εκεί πάω " μου απάντησε απλά " έλα μαζί μου "...Φτάσαμε, χαιρέτησε, με έπιασε από το χέρι και μπήκαμε μέσα..Κάτι είπε σ'  ένα γκαρσόνι. " Έλα"...κατεβήκαμε μια στενή σκάλα. Ένας καναπές στη μια άκρη καθισμένος ο Νίκος στην άλλη , αν θυμάμαι καλά, ο Μανιουδάκης, όρθιοι ο Μαρκόπουλος, ο Τάσος ο Διακογιώργης ( σαντούρι, καμπάνες, ξυλόφωνο), ο μικρός αδερφός του Νίκου ο Γιάννης, ο ξάδερφος ο Ζαχάρης ο Φασουλάς, ο άλλος ανωγειανός ο Στέλιος ο Αεράκης,  η Μέμη η Σπυράτου, ο Θέμης ο Ανδρεάδης και άλλοι...Μου τους σύστησε έναν έναν...Έμεινα αποσβολωμένος να κοιτάζω τον Νίκο...Ψηλός, λυγερόκορμος, με λαφίσιο παράστημα, πρασινογάλαζα μάτια και πλούσια μακριά μαύρα μαλλιά. " Κουμπάρε, ο φίλος μας ο Θοδωρής " ...Μου χαμογέλασε ζεστά...Κι εγώ, όλο θαυμασμό..." Εσύ;" ρώτησα..." Εγώ είμαι ο Σταύρος ο Πασπαράκης"....Τα έχασα....Ζωγράφος, αγιογράφος και ερασιτέχνης τραγουδιστής, με μια φωνή που είχε από μόνη της ένα σπαρακτικό ράγισμα, τον ήξερα, τον είχα ακούσει στο δίσκο του Γιάννη " Ήλιος ο πρώτος" με την Μαρία τη Δημητριάδη και τον Γιάννη τον Φέρτη στις απαγγελίες...Ανεβήκαμε επάνω κάτι είπε ξανά στο γκαρσόνι ο Σταύρος κι έφυγε...Το γκαρσόνι με πήρε και με ανέβασε στον εξώστη σε μια θέση που έβλεπα πανοραμικά την ορχήστρα και που έμελλε να γίνει το στασίδι μου για τις επόμενες δεκαπέντε μέρες, δυό παραστάσεις κάθε βράδυ...

Ανέβηκαν οι μουσικοί ..κάθε ένας με το που έπιανε το μουσικό του όργανο ξεκίναγε....Η μελωδία σα λεβέντικο τσάμικο στο βάθος..." Γεννήθηκα στο βλέφαρο του κεραυνού"....κατάνυξη... ούτε ανάσα..ιερουργούσε ο Ξυλούρης...Πρώτο μέρος,  το έργο " ΙΘΑΓΕΝΕΙΑ"  του Κ.Χ. Μύρη...Στο δεύτερο ο Σταύρος..." Ω παιδιά που με νοιώθετε, πατριωτάκια του ήλιου"...Ελύτης...κάποια στιγμή μαζί του ο Νίκος..." Τα παιδιά ξεχύνονται στους δρόμους, οι φωνές τους δεν είναι πια κουρέλια...έντιμο αίμα που ζητά, ζητάει εκδίκηση"....Ο Σταύρος φεύγει, ο Νίκος σηκώνει τη λύρα του..." ξαστεριά"... " αγρίμια κι αγριμάκια μου"...." κόσμε Χρυσέ"..." ..."λεω του Γιώργη γειά σου"...και μετά τα ριζίτικα δικες του συνθέσεις..η αριστουργηματική, κλασσική πια, " ανυφαντού" ..." αναγυρίζω το στενό"...Από μαγεία σε μαγεία και από θαύμα σε θαύμα έφτανε στον Ερωτόκριτο..." ας τάξω ο κακορίζικος , πως δε σ' είδα ποτέ μου..ένα κεράκι αφτούμενο, εκράτου κι έσβησέ μου...ας τάξω πως επιάστηκα σε μιας γυναίκας τρίχα κι έσπασε η τρίχα κι έχασα στον κόσμο ότι κι αν είχα.."....

Έτσι από σύμπτωση είχα την τύχη να γνωρίσω τον άνθρωπο που έμελλε να σφραγίσει  με την απαράμιλλη φωνή του, και το μοναδικό ήθος του το τραγούδι μας και, κορυφαίο  ποίημα της φύσης ο ίδιος, την ποίησή μας...Ο μοναδικός που στήριξε με την ζωή του όσα έλεγε με το στόμα του. Ο μοναδικός που παραστάθηκε στο Πολυτεχνείο με το τραγούδι  και την παρουσία του....

Από τότε και μέχρι που έφυγε, όποτε το έφερνε  να είμαι στην Αθήνα, τον ακολουθούσα παντού..σε κάθε εκδήλωση...Ούτε που θυμαμαι πόσες φορές είδα το " Μεγάλο μας τσίρκο" το '73.  Θυμάμαι και δε θα ξέχάσω ποτέ που τον περίμενα στο στενάκι που άφηνε το αυτοκίνητό του και με έπαιρνε από το χέρι και έμπαινα μαζί του στο θέατρο για να μην πληρώνω εισιτήριο...Και δε θα ξεχάσω ποτέ το παιδιάστικο τρυφερό παράπονό του, στο διάλειμμα μιας παράστασης, όταν του είπα " Νίκο - έτσι τον έλεγα - πρέπει να φύγω"...
" ..Δε θα καθήσεις να μ' ακούσεις Θοδωρή;.." Στα χρόνια που ήρθαν γνώρισα την γυανίκα του, την Ουρανία...Μια αρχόντισσα...

Η φωνή του Νίκου με συντροφεύει πάντα...και σε στιγμές ψυχικής έπαρσης και σε στιγμές μεγάλης στενοχώριας ...Με τη φωνή του Νίκου τραγούδησα τον έρωτά μου..."  Τα γυμνά σου πόδια στην Κρήτη...ακούμπησαν το φοίνηκακατέβηκαν τον Ψηλορείτη..."..Με τη φωνή του Νίκου έκλαψα τη μάννα μου..." Δεν έχει ασφονδύλια ..μενεξέδες , μήτε υάκινθους, πως να μιλήσω με τους πεθαμένους...ΟΙ πεθαμένοι ξέρουν μονάχα τη γλώσσα των λουλουδιών"..Με τη φωνή του Νίκου μεγάλωσα την κόρη μου...." την είκόνα σου σεβάστηκα ..και κράτησα....και τα χέρια μου θα ενώσω..."

Δε θ' ανεβάσω τραγούδι να συνοδεύσει τούτο το κείμενο...Ποιό να διαλέξω;...Ο  Νίκος δεν έκανε  " επιτυχίες"....Τόν ίδιο και τη φωνή του αγάπησε ο κόσμος κα όσα είχαν την τύχη να τα πιάσει στο στόμα του...

" Ο πατέρας μου δεν έκανε τίποτα για να κάνει κάτι σπουδαίο...το έκανε και ήτανς σπουδαίο" , έιχε πεί πρν πολλά χρόνια ο γυιός του ο Γιώργης

Σήμερα τριάντα τρία χρόνια μετά, ο Νίκος παραμένει ζωντανός στη συνείδηση του λαού μας...Και το ακόμη πιο θαυμαστό είναι πως τον μαθαίνουν και τον λατρεύουν οι νέες γενιές, που μόνο ακουν μαρτυρίες για αυτόν και μέσα από τα τραγούδια του..

Όσο για μένα..ήταν είναι και θα είναι ' κόνισμα στην ψυχή μου...

ΑΘΗΝΑ  8/2/2013

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

χαιρετισμους καρδιας Πασπαρακης Σταυρος τηλ.επικοινωνιας 6956001648